DWARSHOORN
  
dffdf
Een dwarshoorn is een hoorn van een dier, net zoals een sjofar. Het enige verschil is dat hij door een gat aan de zijkant wordt aangeblazen, en niet via de punt
dffdf
Men twijfelt of de dwarshoorn het allereerste instrument is dat ooit bespeeld werd. Een 28.000 jaar oude prehistorische rotssculptuur, de zogenaamde Venus van Laussel, stelt een vrouw voor met een hoorn in haar hand. Het zou om een dwarshoorn gaan met het gat in de zijkant, want de punt van de hoorn zit er nog aan. Maar anderen interpreteren de hoorn als een soort maankalender, vanwege de kerven in de hoorn, of een instrument waar men met een stokje over streek en er zo een raspend geluid uit kreeg. Er is echter ander archeologisch materiaal dat eveneens wijst op prehistorische dwarshoorns, en dit keer is het boven alle twijfels verheven dat het moet gaan om een blaashoorn.
dffdf

Een kudu-dwarshoorn, geblazen in Kenya, tijdens een ritueel waarbij een jongen overgaat naar de status van man en krijger.

In Kenya blazen jonge Masai-krijgers op de kudu-hoorn, tijdens een ceremonie waarbij jongens de status van man verkrijgen. De kudu-hoorn is voorzien van een blaasgat op de zijkant. De krijger wordt door het geluid in trance gebracht. Als strijdhoorn werd de kudu-hoorn berucht. Toen de Matabele-krijgers in de 19de eeuw strijd voerden tegen Engelse troepen, bleken de Matabele-krijgers onderling over grote afstanden met elkaar in contact te staan. Hoe dat kon werd duidelijk toen men zich realiseerde dat het ver dragende vermogen van de kudu-hoorn daarvoor verantwoordelijk was. Men blies signalen in een voor de Engelsen onbekende code. De strijdhoorn bracht klanken voort door met trillende lippen in een gat op de zijkant te blazen, dicht bij de punt.

De hoorn van de kudu kan wel 5 bochten hebben, al is dit zeldzaam. De meeste kudu-hoorns tellen drie bochten.
dvgsdvg
In de Achterhoek werden eveneens dwarshoorns gebruikt. Deze verkreeg men door een runderhoorn te voorzien van een flierenhouten mondstuk, met een scheef afgesneden blaaspunt.
sdfbvdfbgfb
Een reisverslag van dr.A. Melchior, gaat over een ‘ngoma’, een dansfeest dat werd georganiseerd na een kerkdienst. De bevolking werd tot dit dansfeest opgeroepen door een hoornblazer, die op een grote ibexhoorn blies. Zoals de foto hiernaast was het een enkel in een lendendoek geklede afrikaan, die een omhoog gerichte hoorn met beide handen vasthoudt, bij het puntige uiteinde, en zijn lippen tussen zijn beide handen op de zijkant van de hoorn duwt. Als hij zo heeft geblazen, heeft dat allen gekund als hij een blaasgat op de zijkant van de hoorn had, even voor de punt. De hoorn heeft een ruw afgewerkte kelkrand. De lengte van de hoorn is iets meer dan tweemaal de onderarm van de blazer, en bedraagt daarmee naar schatting 60-70 centimeter.
ffff

keltische bronzen dwarshoorn

In de Keltische streken van het huidige Groot-Brittannië en Ierland werden al sinds eeuwen bronzen hoorns gevonden. Het gaat om hoorns in verschillende soorten en maten. In totaal waren er 104 bronzen hoorns bekend, afkomstig uit de Ierse bronstijd. Bijzonder is, dat de hoorns niet werden geblazen via een gat in de punt, maar via een gat in de zijkant van de hoorn. Daarmee sluiten de bronzen hoorns aan bij een traditie welke we ook kennen uit Afrika. Waarschijnlijk werden de bronzen hoorns gegoten als duurzame metalen varianten van hoorns van natuurlijk materiaal, en werden in het oude Ierland oorspronkelijk ook grote runderhoons geblazen via een gat in de zijkant. De eerste hoorns zouden afkomstig zijn uit het noordoosten van Ierland, en afkomstig zijn uit ongeveer 1500 voor Christus. Dit waren vrij kleine, relatief zware en amper bewerkte hoorns. Ze doen aan als bronzen replica’s van runderhoorns. Toen daarna de vaardigheid en het gebruik van de hoorns zich over Ierland verspreidde, werden de hoorns wat groter, ze kregen diverse vormen en meer bewerking. Het lijkt erop dat de uitvoering en de klank van de hoorns specifiek waren voor een streek.